در دنیای مدرن امروزه، دستگاه‌های موبایل به یکی از ابزارهای اصلی برای دسترسی به اطلاعات و خدمات وب تبدیل شده‌اند. از اسمارتفون‌ها گرفته تا تبلت‌ها و دیگر دستگاه‌های هوشمند، تعداد کاربران موبایل رو به افزایش است. این موضوع اهمیت بیشتری به طراحی موبایل‌فرست می‌دهد. در این مقاله، به مفهوم طراحی Mobile First Design و روش‌های اجرایی آن خواهیم پرداخت تا بتوانید تجربه کاربری بهتری برای کاربران موبایل ایجاد کنید.همچنین پیشنهاد می‌کنیم آموزش طراحی رسپانسیو در CSS را نیز مطالعه نمایید.
1. مقدمه به Mobile First Design
طراحی مبتنی بر موبایل یک الگوی طراحی است که به معنای اولویت به تجربه کاربری روی دستگاه‌های موبایل و تبلت است. در این الگو، وب‌سایت یا برنامه وب به گونه‌ای طراحی می‌شود که در ابتدا بر روی دستگاه‌های موبایل کاربران به خوبی عمل کند و سپس به سایر دستگاه‌ها تطبیق پیدا کند. به عبارت دیگر، در طراحی مبتنی بر موبایل، ابتدا مخاطبان موبایل در نظر گرفته می‌شوند و سپس به تدریج به سایر دستگاه‌ها توسعه می‌یابد.
2. مزایای Mobile First Design
طراحی مبتنی بر موبایل دارای مزایا و موارد توجیهی خاص خود است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
2.1. ارتقاء تجربه کاربری (UX)
تجربه کاربری بر روی دستگاه‌های موبایل و تبلت نیازمند طراحی خاص و بهینه است. با اجرای یک طراحی مبتنی بر موبایل، کاربران موبایل تجربه کاربری بهتری خواهند داشت و احتمال ارتقاء رضایت آنها افزایش خواهد یافت.
2.2. بهبود سرعت بارگذاری
دستگاه‌های موبایل معمولاً از اتصال‌های اینترنت مختلفی برای دسترسی به وب استفاده می‌کنند. طراحی مبتنی بر موبایل به معنای بهینه‌سازی تصاویر و منابع وب برای سرعت بارگذاری بهتر است.
2.3. بهبود SEO
موتورهای جستجو مثل گوگل به وب‌سایت‌هایی که برای دستگاه‌های موبایل بهینه شده‌اند، اولویت می‌دهند. از این رو، طراحی مبتنی بر موبایل می‌تواند به بهبود رتبه‌بندی سایت شما در نتایج جستجو کمک کند.
2.4. کاهش نرخ خروج
طراحی مبتنی بر موبایل به افزایش وفاداری کاربران موبایل کمک می‌کند. اگر کاربران تجربه خوبی روی دستگاه موبایل از وب‌سایت شما داشته باشند، احتمال خروج کمتر خواهد بود.
3. روش‌های Mobile First Design با CSS
حال که مزایای طراحی مبتنی بر موبایل را شناختیم، به روش‌های اجرایی این نوع طراحی می‌پردازیم:
3.1. استفاده از مدیا کوئری‌ها
استفاده از مدیا کوئری‌ها یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای طراحی مبتنی بر موبایل است. مدیا کوئری‌ها به شما این امکان را می‌دهند که استایل‌های مختلفی را بر اساس ویژگی‌های دستگاه کاربر تعریف کنید. به عنوان مثال، می‌توانید استایل‌های مختلفی را برای دستگاه‌های با عرض صفحه نمایش کمتر از 768 پیکسل و بیشتر از 768 پیکسل تعریف کنید.
/* استایل برای دستگاه‌های با عرض صفحه نمایش کمتر از 768 پیکسل */
@media screen and (max-width: 768px) {
/* استایل‌هایی که در صورت برقراری شرط اعمال می‌شوند */
}
/* استایل برای دستگاه‌های با عرض صفحه نمایش بیشتر از 768 پیکسل */
@media screen and (min-width: 769px) {
/* استایل‌هایی که در صورت برقراری شرط اعمال می‌شوند */
}
با استفاده از مدیا کوئری‌ها، می‌توانید طراحی responsive را پیاده‌سازی کرده و به بهترین شکل ممکن روی دستگاه‌های مختلف نمایش دهید.
3.2. استفاده از واحد‌های نسبی
یکی از اصول اساسی طراحی مبتنی بر موبایل استفاده از واحد‌های نسبی در CSS است. به جای استفاده از واحد‌های ثابت مانند پیکسل، می‌توان از واحد‌های نسبی مانند درصد یا rem استفاده کرد. این واحد‌ها به وب‌سایت اجازه می‌دهند که به درستی به اندازه صفحه نمایش تطبیق کنند.
.container {
width: 100%;
max-width: 1200px;
}
@media screen and (max-width: 768px) {
.container {
max-width: 100%;
}
}
در این مثال، واحد‌های درصد برای عرض محتوا استفاده شده‌اند. وقتی عرض صفحه نمایش کمتر از 768 پیکسل است، عرض محتوا به 100٪ تغییر می‌کند.
3.3. تغییر ترتیب موارد
برای تطابق با اندازه‌های مختلف صفحه نمایش، ممکن است نیاز به تغییر ترتیب موارد محتوا داشته باشید. با استفاده از ویژگی order در CSS Flexbox یا CSS Grid، می‌توانید ترتیب موارد محتوا را تغییر دهید.
/* تغییر ترتیب موارد در حالت تلفن‌همراه */
@media screen and (max-width: 768px) {
.item-1 {
order: 2;
}
.item-2 {
order: 1;
}
}
در این مثال، ترتیب دو مورد محتوا با استفاده از Flexbox تغییر می‌یابد تا در حالت تلفن‌همراه، مورد دوم قبل از مورد اول نمایش داده شود.
4. توصیه‌ها برای طراحی مبتنی بر موبایل
برای اجرای یک طراحی Mobile First Design با کیفیت، توصیه‌های زیر را در نظر بگیرید:
4.1. تست و اعتبارسنجی
اطمینان حاصل کنید که وب‌سایت یا برنامه وب شما در دستگاه‌های مختلف و در مرورگرهای مختلف به درستی نمایش داده می‌شود. تست و اعتبارسنجی در مرورگرهای معتبر و دستگاه‌های مختلف از اهمیت بسیاری برخوردار است.
4.2. بهینه‌سازی تصاویر
استفاده از تصاویر با کیفیت و بهینه شده برای موبایل به افزایش سرعت بارگذاری وب‌سایت کمک می‌کند. همچنین، استفاده از تصاویر منطقی (responsive images) به وب‌سایت این امکان را می‌دهد که تصاویر را به درستی به اندازه صفحه نمایش و ویژگی‌های کاربر تطبیق دهد.
4.3. مراقبت از اندازه‌های فونت
حجم فونت‌ها بر روی دستگاه‌های موبایل بسیار مهم است. مطمئن شوید که فونت‌ها به اندازه کافی بزرگ و خوانا هستند و در تمامی نقاط وب‌سایت یا برنامه به درستی نمایش داده می‌شوند.
4.4. حذف اجزاء غیرضروری
اجزاء غیرضروری مانند انیمیشن‌های پیچیده یا اجزاء اضافی در مواقعی که صفحه نمایش کمتر استفاده می‌شود، می‌توانند منجر به کاهش سرعت بارگذاری و اشغال فضای اضافی شوند. حذف این اجزاء در مواقع لازم می‌تواند به بهینه‌سازی تجربه کاربری کمک کند.
5. جمع‌بندی
طراحی مبتنی بر موبایل با CSS اساسی‌ترین اصل در توسعه وب مدرن است. با توجه به افزایش استفاده از دستگاه‌های موبایل برای دسترسی به اطلاعات و خدمات وب، این اصل برای ارتقاء تجربه کاربری بسیار مهم است. از مزایا و توصیه‌های اجرایی معرفی گردیده در این مقاله بهره بگیرید تا وب‌سایت یا برنامه وب خود را به بهترین شکل ممکن برای کاربران موبایل ارتقاء دهید. طراحی مبتنی بر موبایل نه تنها به تجربه کاربری بهتری منجر می‌شود بلکه می‌تواند به بهبود سئو و کاهش نرخ خروج نیز کمک کند
